Все разделы
| Состояние | Хорошее |
| Автор | Janusz Osica |
| Серия | 60-lecie Odzyskania Państwowości Polskiej |
| Издательство | Warszawa, Krajowa Agencja Wydawnicza |
| Год издания | 1978 |
| Страниц | 238 |
| Переплет | Суперобложка |
| Формат | 84х108/32 (130х205 мм, стандартный) |
Janusz Osica. O kształt odrodzonej: walka o granice.
Tematem niniejszej książki jest walka o granice państwa polskiego odrodzonego w listopadzie 1918 roku. Klęska państw centralnych i upadek caratu a potem zwycięstwo Rewolucji Październikowej w Rosji przyniosły Polsce — po 123 latach niewoli — niepodległość. Problem jej granic pozostawał jednak nadal nie rozstrzygnięty.
Zwycięska Ententa rościła sobie pretensje do arbitralnego ich określenia, a Niemcy mimo poniesionej klęski nie rezygnowały z obrony dotychczasowego stanu posiadania na wschodzie. O granice Drugiej Rzeczypospolitej przyszło walczyć przez kilka jeszcze lat. Zbrojnie — ofiarnymi czynami powstańczymi ludu Wielkopolski i Śląska, ale też niepotrzebnym, krwawym wysiłkiem narodu wciągniętego „kijowską awanturą" w wojnę ze wschodnim sąsiadem. Także walka polityczna toczyła się na kilku płaszczyznach. Oczekiwaniu na decyzje Ententy towarzyszyły wysiłki polskich polityków i dyplomatów, skutecznie wspierane „argumentem krwi" kolejnych zbrojnych zrywów ludności ziem zaboru pruskiego. Równolegle w kraju ścierały się ze sobą różnorodne orientacje polityczne: rewolucyjnej lewicy, obozu belwederskiego, endecji... Rzecz szła między innymi i o to, gdzie skupić siły narodu i państwa w walce o kształtujące się wówczas granice, jaką w tych działaniach wybrać strategię. Wybór nie należał do łatwych; rywalizacja stronnictw politycznych komplikowała go jeszcze bardziej. Ciążył na nim ponadto niełatwy do usuniecia bagaż tradycji historycznych, marzenia części klas posiadających o powrocie do terytorialnego stanu rzeczy sprzed rozbiorów. Nie zawsze chciano dostrzegać realia i konsekwencje ponad wiekowej niewoli, zmian jakie przyniósł ze sobą wiek XIX i początek XX wieku. Wszak bowiem bezwzględnemu procesowi wynaradawiania ludności polskiej towarzyszył równoległy proces budzenia się świadomości narodowej mieszkańców wschodnich ziem dawnej Rzeczypospolitej: Ukraińców, Białorusinów, Litwinów, którzy sprzeciwiali się powrotowi polskiego panowania, bez względu na jego inkor-poracyjny czy federacyjny charakter. Zaangażowanie na wschodzie, uzależniające Polskę od mocarstw zachodnich, pozostawiało równocześnie Niemcom znaczną swobodę działania na obszarach o żywotnym dla Polski znaczeniu. Wynik plebiscytu na Warmii, Mazurach i Powiślu jest tu najbardziej wymownym przykładem. W efekcie granice (i terytorium) Drugiej Rzeczypospolitej ukształtowane w znacznym stopniu decyzjami Ententy i krótkowzrocznym politycznie wschodnim ekspansjonizmem stały się jednym z zaczynów słabości międzywojennego państwa polskiego. Tu między innymi tkwiły źródła nieustannych antagonizmów narodowościowych (i klasowych), a także i międzynarodowych — z sąsiadami. Strategicznie, gospodarczo i etnograficznie nie odpowiadały one -— pozostawiając poza granicami Polski znaczną część Śląska, Pomorza, Warmii i Mazur — podstawowym interesom państwa i narodu.
|
|
Не работаю с Европочтой
Похожие лоты
