Состояние | Хорошее |
Автор | Каліноўскі П. Ф. |
Издательство | Істытут геалагічных навук |
Год издания | 1999 |
Переплет | Интегральная обложка (полумягкая) |
Вялікі фармат. Тыраж 250 экз. 100 стар. Жыццё на нашай планеце Зямля ўзнікла амаль 4 мільярды гадоў таму назад. За такі працяглы час раслінны і жывёльны свет пад уздзеяннем клімату, практычнай дэейнасці чалавека (асабліва ў апопгнія тысячагоддзі) і іншых фактараў змяняўся неаднаразова. Аб гэтым сведчаць рэшткі (часта прымяняецца недакладнае ў навуковых адносінах паняцце “акамянеласці”) флоры і фауны са старажытных адкладаў — фасіліі, якія з’яўляюцца водгукам далёкага мінулага. Іх шукаюць, збіраюць, апрацоўваюць дпя захоўвання, робяць адпав'едныя высновы аб прыналежнасні і месцы ў геалагічнай гісторыі Зямлі даследчыкі-палеантолагі. На Беларусі зараз жыве 72 віды млекакормячых. Абсалютную большасць з іх складаюць дробныя жывёльт: вожык, крот, землярыйка, лятучыя мышы, зайцы, вавёрка, рачньт бабёр, соні, мышы, пацукі, палёўкі і інш. Драпежнікаў налічваецца 16 відаў і толькі 5 відаў парнакапытных (дзік, казуля, лось, высакародны алень і зубр).Палеанталагічныя матэрыялы паказваюць, што ад пачаткў паяўлення на Зямлі і да нашых дзён жывёльньт свет вельмі грунтоўна змяніўся. Першыя прымітыўныя млекакормячыя з’явіліся каля 200 мільёнаў гадоў таму назад. У той час на Зямлі панавалі паўзуны, або рэптыліі: па сушы вандравалі гіганцкія раслінаедныя дыпладокі (мал. 1) і ігуанадоны (мал. 2), драпежныя тыраназаўры (мал. 3) і тарбазаўры (мал. 4), у морах плавалі велізарныя іхтыязаўры (мал. 5) і плезіязаўры (мал. 6), а ў паветры лёталі дзівосныя птэрадактылі (мал. 7) і рамфорынхі (мал. 8). Усе сучасныя млекакормячыя, у тым ліку і людзі, — нашчадкі гэтых паўзуноў. Цяжка паверыць або прымірыцца з такім вывадам, але палеанталогія гэта пацвярджае. Менавіта з якога моманту паявіліся на свет перпгыя прадстаўнікі тэрьтяфауны ад бацькоў рэптьтлій, дакладна ўстанавіць вельмі складана. Прычьтнай гэтаму, перш за ўсё, з’яўляецца адсутнасць або вельмі малая колькасць палеанталагічных матэрыялаў з адкладаў далёкіх часоў. У некаторых паўзуноў, напрыклад, пеліказаўраў (мал. 9), яшчэ задоўга да паяўлення першых млекакормячых, болей за 280 мільёнаў гадоў таму назад, з’явіліся ўтварэнні, якія нагадвалі адпаведныя структуры прадстаўнікоў тэрыяфауны. Пярэднія зубы ў гэтьгх рэптылій нагадвалі разцы, за імі размяшчаліся вялікія ікльт і жавальньтя зубы, якія адпавядаюць карэнным і псеўдакарэнным зубам млекакормячых. Яшчэ болып падобнымі да прадстаўнікоў тэрыяфауны былі драпежныя рэптыліі — тэрапсіды (мал. 10). Яны мелі такія ж, як і ў млекакормячых, чарапы і зубы, а іх канечнасці размятпчаліся не па баках тулава, што характэрна для амфібій і некаторых сухаземных паўзуноў. а спераду і ззаду яго, як ў тыповых прадстаўнікоў тэрыяфауны. Аднак сцвярджаць. што пеліказаўры або тэрапсіды з’яўляюцца непасрэднымі продкамі млекакормячьтх, падстаў недастаткова. Ва ўсякім разе, яны іх “стрыечныя сваякі”.
|
|
Похожие лоты